Za oknem romans lata i jesieni trwa w najlepsze. Poranny chłód spiera się z wciąż ciepłymi promieniami słońca, a parę żółtych liści kasztanowca opadło przy kwitnącej jeszcze hortensji w moim ogrodzie. Uwielbiam ten czas w roku – z zawodowego punktu widzenia to dla mnie od paru lat zapowiedź czegoś nowego. Wypuszczenie kolejnej kolekcji to chyba podobne emocje jak rozpoczęcie roku szkolnego, tyle że bez kartkówek z matematyki. To także wytężony czas pracy twórczej – przygotowywanie moodboardów do kampanii i większości zdjęć dla całej marki odzieżowej może wydawać się nieco przytłaczające, ale to ten element pracy, który lubię najbardziej i cieszę się, że przypadł mi on właśnie teraz. W zaciszu czterech ścian i z mini tobołkiem na brzuchu mogę godzinami przeglądać albumy i tworzyć w głowie kadry, bo w związku z pojawieniem się nowego członka rodziny wszystkie inne sprawy zawodowe odłożyłam na później.

    Na „pierwszy rzut” idzie wtedy zawartość mojej biblioteczki i notes, czyli szukanie inspiracji w bardzo tradycyjny sposób. Później wkracza do akcji Pinterest, którego algorytm działa już tak perfekcyjnie, że po skonkretyzowaniu ogólnej wizji zanurzam się w dziesiątkach pięknych zdjęć, stylizacji, obrazów i grafik. Plaża w surowym, zimowym wydaniu? Proszę bardzo. Kadry, które wydobędą z wełnianych swetrów strukturę warkoczowych splotów? A masz tu pięćdziesiąt opcji. Szukasz spójnej palety barw, która ożywi neutralne kolory ubrań? Już podpowiadam, a ty wybieraj co się podoba. Napakowana po korek pięknymi obrazami odkładam na bok sprawy MLE Collection i wracam do czytania perfekcyjnej „Ulicy Czereśniowej”! Siedzimy sobie w trójkę na dziecięcych krzesełkach, które znalazłam razem ze stolikiem w sklepie vintage (ciekawe do kogo należał ten zestaw sześćdziesiąt lat temu i w co bawiły się przy nim dzieci?) i zaraz sięgamy po pisaki, aby tworzyć dzieła na wzór Pollocka. Wstaję aby nalać sobie kawy do ulubionego kubeczka, który wygląda jak mini rzeźba i wracam do pokoju dziecinnego – czeka już na mnie mały fotograf, który odkrył sposób działania polaroida i zaraz wypstryka ostatnią kliszę.

    Sztuka przenika do mojego codziennego życia i pełni w nim aktywną, praktyczną rolę. Widzę ją w książkach dla dzieci, ręcznie wykonanych ceramicznych naczyniach, lampce na stoliku, czy w butelce ulubionych perfum, której kształt i logo też ktoś dawno temu zaprojektował. Oczywiście w pełni zdaję sobie sprawę z tego, że sztuka ma nas nie tylko koić i zadowalać estetyczne zmysły, ale też szokować i uczyć. Mam jednak spore obawy czy w świecie, w którym nie mamy nawet czasu na przeczytanie czegoś więcej niż tytułu artykułu na Onecie, bardziej wymagające treści mają jakąś szansę na przetrwanie. Co jakiś czas do mediów przebijają się informacje, które potrafią zainteresować szerszą publikę (jak prace Banksy'ego czy „Kobieta jedząca banany”), ale nie zmienia to faktu, że dziś sztuka w klasycznym rozumieniu zaczyna być coraz bardziej hermetyczna, a krąg osób, dla których jest ważna zawęża się niebezpiecznie szybko.

   Chciałam więc aby dzisiejszy artykuł z serii „Umilaczy” był czymś w rodzaju nowego otwarcia na ten temat. Świat się zmienia i nie ma co oszukiwać samych siebie, że sztuka i sposób jej przekazu oraz odbioru mogą pozostać takie, jak kiedyś. Pozbierałam więc materiały, przedmioty i książki, które, chociaż ze sztuką niewątpliwie są związane, to nie odstraszają, tak jak to czasem bywa, gdy znawca tematu postanawia zaprezentować nam cały wachlarz swoich spostrzeżeń na temat walorów formalnych malarstwa holenderskiego używając przy tym tylko jednego tonu głosu („naprawdę bardzo ciekawe proszę Pana, nie wiem czemu po godzinie zaczęłam chrapać”). No to zaczynamy… 

Od lewej: Balance // Paul Klee – Movement of Vaulted Chambers // Les Nymphes // Monet – The Artist's Garden at Vétheuil // Le Jardin No 1 // Monochrome Abstract No1 // Still Line //

Dzieła mistrzów w moim salonie.

    Nie wiem czy we współczesnych pokojach nastolatków na ścianach także królują plakaty, wycinki z gazet poprzeplatane ze zdjęciami z polaroidów, pocztówkami od pierwszej sympatii i przypiętym pinezką pamiątkowym biletem z Opener'a, ale gdy ja chodziłam do gimnazjum i liceum to tworzenie takich osobliwych kolaży bardzo mnie zajmowało. Zamiast minimalistycznych ramek – tablica korkowa z IKEA, zamiast obrazów – ulubione „stylówki” Kate Moss i Sienny Miller. Później, łącząc się z internetem przez kabel od telefonu stacjonarnego, odkryłam Tumblr i ku rozpaczy mojej mamy zużywałam w naszej domowej drukarce cały tusz, aby móc powiesić na ścianie cytaty, pierwsze zdjęcia influencerek z kawą ze starbunia i inne słodkie obrazki, których dziś pewnie nie trzymałabym nawet w piwnicy. Bardzo jednak lubiłam ten sposób ekspresji, a słabość do zbierania wszelkiego rodzaju grafik, obrazów i zdjęć pozostała mi do dziś. Często zadajecie mi w komentarzach pytanie, które – nie będę ukrywać – bardzo mnie irytuje, bo regularnie słyszę je również od mojego męża, a częstotliwość jego zadawania wcale nie wpływa dobrze na formułowanie logicznej odpowiedzi z mojej strony. „Po co ci u licha tyle grafik i obrazów?” (bo mi się podobają). „Czemu ich nie wieszasz?” (bo nie mam już miejsca na ścianach, poza tym wciąż nie mogę zdecydować, które wyglądają najlepiej). „Czy nie przeszkadza ci, że opierają ścianę?!” (gdyby tak było, to schowałabym je gdzieś głęboko w szafie). Moje argumenty niestety nie trafiają do drugiej strony więc trwamy w tym graficznym impasie już parę lat – spora część grafik nadal podpiera ścianę i z każdym rokiem jest ich więcej. Moje zacięcie minimalistki całkowicie wymięka w tym temacie i wcale, ale to wcale nie mam ochoty na żadne sortowanie i pozbywanie się jakiegokolwiek elementu z mojego zbioru. Znajduję dobrą wymówkę, że przynajmniej nikomu nie szkodzę – zbieranie grafik i obrazów, nawet w nadmiarze, nie ma takiego wpływu na środowisko jak chociażby kupowanie ubrań…

Od lilii Moneta, przez sztukę abstrakcyjną, aż po delikatne kreski w stylu szkiców Matisse'a – jestem przekonana, że bez trudu znajdziecie coś dla siebie w specjalnie wybranej przeze mnie kolekcji obrazów i grafik. Od lewej znajdują się: La Maison D'Art No2 i Van Gogh – Wheat Field with Cypresses.

    Kiedyś grafiki przywoziłam z podróży, bo w sklepach internetowych królowały wydruki o słabej jakości przedstawiające głównie oklepaną plażę z palmą albo panoramę Nowego Jorku, ale dziś sytuacja wygląda już zupełnie inaczej. Jeszcze dwa lata temu musiałam się naprawdę naszukać, aby znaleźć w internecie wycinanki Matisse'a, więc prawie padłam z radości, gdy Desenio zaproponowało mi wybór ulubionych grafik i obrazów wielkich malarzy tak, aby tworzyły razem spójną całość. Współpraca marzeń! Nie dość, że sporo tych plakatów sama bym kupiła, to jeszcze mogę przyczynić się do tego, że w Waszych domach pojawią się piękne reprodukcje. Mam więc przyjemność przedstawić Wam szanownych panów: Vincenta van Gogha, Paula Klee, Hokusai i Claude'a Moneta. Do swojej kolekcji Selected by Katarzyna Tusk dobrałam także parę delikatnych grafik – całość możecie zobaczyć tutaj.

Plakat przedstawiający akwarelę Paula Klee w wielkoformatowej wersji. Prezent ode mnie dla mnie ;). Cieszy bardziej niż markowa torebka. Tutaj macie dokładny link do grafiki (mój rozmiar plakatu to 50×70 cm).

   Naiwnie wierzę, że samo posiadanie kopii obrazu może już wzbudzić w nas głód wiedzy na temat jego twórcy i stylu jakim się posługiwał. Może zechcemy dowiedzieć się dlaczego Vincent van Gogh malował słoneczniki? Czy naprawdę był szalony? Wiedziałyście, że swoje pierwsze obrazy zaczął tworzyć dopiero w wieku 27 lat? Albo że słynny „Kwitnący migdałowiec” powstał jako prezent z okazji narodzin jego bratanka? Taką kartkę z życzeniami to ja rozumiem! 

Sztuka przeszłości dla przyszłości.

   Sztuka w naszym umyśle i codziennym życiu coraz częściej wypierana jest przez nowocześnie brzmiący dizajn, który pozwala wrażenia estetyczne połączyć z funkcjonalnością. Łatwiej zainteresować nim przypadkowego odbiorcę, bo otacza nas w codziennym życiu, a urządzanie wnętrz to coś, co cieszy się dziś powszechnym zainteresowaniem (jak pokazują telewizyjne metamorfozy mieszkań – niestety z różnym efektem). Może tu tkwi klucz do serc mas?

  Sztuka, według jednej z wielu definicji (z której każda wydaje się być niekompletna) to pewnego rodzaju doświadczenie wzbogacające życie. I nie musi dotyczyć tylko obrazów wiszących na ścianie. Łatwiej jest nam uzasadnić zakup krzesła czy lampy do wnętrza niż obrazu z prawdziwego zdarzenia. Zwłaszcza jeśli za projektem stoi prawdziwy mistrz wzornictwa – w takim wypadku dana rzecz trzyma cenę znacznie lepiej niż najbardziej pożądane modele torebek od topowych marek. Przykład? Swój fotel 366 z PRL-u kupiłam jakieś pięć lat temu. Był w pełni odrestaurowany i kosztował niecałe pięćset złotych. Gdy dziś wchodzę na stronę Yestersena (to właśnie tam go wtedy znalazłam) nie znajdę nic podobnego poniżej dwóch tysięcy złotych (!).

Zdjęcie powyżej i dwa zdjęcia poniżej: zaledwie część moich mebli "z drugiego obiegu". Kultowy model 366, krzesło "muszelka" które doczekało się już trzeciego obicia, taboret z Indii, szafka przy łóżku i stolik z krzesełkami dla dziecka. Wyszperane na stronach internetowych, małych sklepikach połączonych z usługami renowacji, albo przejęte od rodziny i odnowione.

  W meblach vintage największą zaletą nie jest chyba ich nieprzemijająca wartość materialna. Mamy dziś na Ziemi tyle krzeseł, że powinny nam one spokojnie starczyć na najbliższych dwieście lat. Domyślacie się pewnie, że w związku z tym wcale nie zaprzestano produkcji kolejnych dziesiątek tysięcy. Po co w ogóle projektować coś jeszcze? Największe autorytety wzornictwa nie mają wątpliwości (polecam te podcasty na Spotify), że w najbliższych latach zmieni się podejście do projektowania mebli, a do głównych założeń (piękno i funkcjonalność) dojdzie jeszcze jedno, być może najtrudniejsze – powtórne wykorzystanie materiałów.   Nim jednak do tego dojdzie skupmy się na tym, co dwadzieścia lat temu nasi rodzice wynosili z domu „na wystawkę”, aby zrobić miejsce na modne wówczas meble z IKEA. Po przeliczeniu mebli w moim mieszkaniu z dumą stwierdzam, że tylko dwa krzesła, rama łóżka, kanapa i fotel w salonie nie miały przede mną żadnego właściciela! 

Podziwiając ceramikę od AOOMI naprawdę trudno zaprzeczyć temu, że przedmioty codziennego użytku mogą być jak małe dzieła sztuki. Patrycja, która jest założycielką, ukończyła angielską uczelnię w Leicester na Wydziale Projektowania Produktu i Mebla. Proste kształty kubków, misek i talerzy do wyboru jednokolorowe, dwukolorowe lub artystycznie nakrapiane kontrastowym kolorem aż proszą się, aby przygotować w nich coś wyjątkowego. Chociaż nawet poczciwe naleśniki wyglądają na nich bardziej awangardowo ;). Pamiętajcie, że z kodem MAKELIFEEASIER otrzymacie 20% zniżki na asortyment w AOOMI .

Każdy element naszego codziennego życia można zamienić w sztukę. Przygotowywanie posiłków można potraktować jak linię produkcyjną albo prawdziwy spektakl, którego finałem jest coś namacalnego, pięknego i wyjątkowego. Przekonałam się o tym odkąd mam przy sobie czujną widownię w kuchni, która śledzi każdy mój ruch, a po każdym wbitym jajku do ciasta wykrzykuje głośne "tadaaaam", jakbym właśnie wykonała cyrkową akrobację. (Rozmiar talerzy na zdjęciu to ten.)

Bądźmy jak dzieci.

   O sztuce trzeba umieć opowiadać. Potrzebna jest tutaj kombinacja dwóch cech – wiedzy (której ja niestety nie posiadam w wystarczającym stopniu) i charyzmy. Im cięższy temat tym bardziej niezbędne jest lekkie pióro. Plotkę o tym, która gwiazda jest w ciąży może napisać każdy – liczy się sucha informacja, a nie to czy redaktor portalu plotkarskiego posiada warsztat i poczucie humoru. I tak wszyscy z wypiekami na twarzy przeczytamy artykuł do końca. Ale gdy idzie na przykład o historię rzeźby, to sprawa robi się bardziej skomplikowana. Tym bardziej cieszę się, że mam na półkach kilka perełek, które traktują o sztuce w taki sposób, że naprawdę ciężko się oderwać. Zacznę tu od książek dla dzieci i rodziców, chociaż w gruncie rzeczy uważam, że każdy mógłby je przeczytać, bo ich przyjazna forma może skutecznie zainteresować nawet najbardziej sceptycznego nowicjusza.

   Czy dzisiejsze bajki są „fast-foodem” dla umysłu? Dlaczego „Psi patrol” jest jak hot dog, a „101 dalmatyńczyków” z 1961 roku jak dobry, pełnowartościowy posiłek? Odpowiedzi znajdziecie w „Wychowaniu przez sztukę” autorstwa Anny Weber. Wstyd się przyznać, ale dopiero parę tygodni temu sięgnęłam po tę książkę chociaż dostałam ją dobry rok temu. Jak to mówią „lepiej późno niż wcale”. Autorka przekonuje (i to bardzo skutecznie), że zamiłowania do sztuki można się nauczyć oraz że rozwijanie naszej artystycznej wrażliwości to nie jest jedynie fiu bździu nadto świadomych „madek”, a ponieważ program edukacji podchodzi do zajęć plastyczno-muzycznych trochę jak do przerywnika między „naprawdę ważnymi przedmiotami” to rola rodzica jest tutaj nieoceniona.

U nas do szkoły jeszcze nikt nie idzie, ale nowe przybory piśmienniczo-papiernicze i tak chciałam zamówić. Produkt pierwszej potrzeby w mojej pracy to notes. Musi być „otwierany na płasko” i nie posiadać linii, bo czasem służy też jako szkicownik. Wybrałam ten z kolekcji Libri Muti w sklepie NOTEKA. Wytworzono go we florenckim laboratorium marki Slow Design, która reinterpretuje klasyczne tytuły znanych dzieł literatury, łącząc przy tym tradycyjną technikę druku i oprawy ze świeżym duchem – dodanym przez ręcznie barwione brzegi. Obejrzyjcie koniecznie inne opcje! Mogłabym mieć je wszystkie! Z moim kodem MLE2021 otrzymacie 15% rabatu. Kod działa tylko przez tydzień. (W sklepie znajdziecie też widoczną na zdjęciu kartkę urodzinową i ołówki.)

W środku 320 kremowych, gładkich stron o gramaturze 80g z bezkwasowego, odpornego na starzenie się papieru. Sklep NOTEKA ma osobną zakładkę zatytułowaną „Sztuka użytkowa” – zobaczcie jakie cuda można tam znaleźć (i nie zapomnijcie o moim kodzie jeśli zdecydujecie się coś kupić). 

   Kolejna świetna pozycja to „Dlaczego sztuka pełna jest golasów?”. Moja córeczka jest jeszcze za mała, aby cokolwiek z niej zrozumieć, za to ja przeczytałam tę książkę od deski do deski! Dzieła sztuki pełne są nagich ludzi i owoców, niektóre wyglądają, jakby namalował je pięciolatek. Często są strasznie drogie. Skąd wiadomo, które dzieła są dobre, a które nie? Właściwie po co ludziom sztuka? Autorka to absolwentka wydziału sztuki na londyńskim uniwersytecie, historyk, artystka i wykładowczyni. Od malowideł naskalnych do kubizmu, od renesansu do sztuki współczesnej – wszystko podane w merytoryczny, a jednocześnie bardzo przystępny sposób i w niczym nie przypomina typowej wycieczki szkolnej po Muzeum Narodowym.

   „Historia obrazów rozpoczęła się w jaskini i tymczasem kończy się na iPadzie. Kto wie, w jakim kierunku pójdzie?” powiedział kiedyś jeden z moich ukochanych artystów – David Hockney. Wraz ze swoim przyjacielem, Davidem Gayfordem, napisał książkę dla dzieci z porywającą prostotą i jasnością. "Historia obrazów dla dzieci" ma też swoją wersję dla dorosłych, ale właśnie do tej pierwszej sięgam wyjątkowo często. 

  Książki, które z kolei widzicie na zdjęciu to już propozycję stricte dla dorosłych. Mamy tu felietony pióra Fran Lebowitz, która (być może nie wiecie) swoją zawrotną karierę rozpoczęła w magazynie „Interview” założonego przez najsłynniejszego artystę minionego wieku – Andy'ego Warhola. Kolejna pozycja to wielokrotnie już polecana przeze mnie „Historia Piękna” Umberto Eco. Tytuł poradnika „A Poor Collector's Guide to Buying Great Art”  w języku angielskim brzmi bardzo dosłownie, ale ja patrzę z przymrużeniem oka na rady stricte inwestycyjne, za to z ciekawością czytałam o tym, jak samemu wyczuć, czy dane dzieło sztuki jest faktycznie dobre. Albumy wielkich malarzy od wydawnictwa Taschen już teraz zajmują pierwsze miejsce w liście do św. Mikołaja. Póki co mam w swojej kolekcji tylko ten o Modliglianim. „Rzeczy Pospolite. Polskie Wyroby 1899-1999” to historia polskiego wzornictwa przemysłowego XX wieku – idealna pozycja dla fanów vintage. Album stanowi zwieńczenie wystawy, która pod tym samym tytułem była prezentowana w Warszawie, Krakowie i Poznaniu.

   Sztuka nie zna dziś granic i tak jak nigdy wcześniej jest na wyciągnięcie ręki – dostępna i przyjazna, a jednocześnie – również jak nigdy wcześniej – niedoceniana i niezauważana. Z jednej strony na aukcjach bite są rekordowe kwoty za obrazy, z drugiej – coraz mniej ludzi szuka na co dzień kontaktu ze sztuką mając do wyboru Netflixa. Jest zawieszona gdzieś między tradycją a innowacją, starym i nowym, nudnym i intrygującym. Być może odwieczne formuły stały się nieadekwatne w świecie Ipadów i TikToka? Szeroko rozumiani Influencerzy –  czy nam się to podoba czy nie – mają dziś większy wpływ na to, jak wygląda ulica, nasze mieszkania czy zawartość szafy niż słynne nazwiska i uznane autorytety. Spoczywa więc chyba na nas coś w rodzaju obowiązku przypominania obserwatorom, że każdy powinien rozwijać w sobie twórczą postawę wobec świata i że kreatywność człowieka niezależnie od tego, w czym się przejawia, jest wartością samą w sobie.

   Na koniec chciałam tylko dodać, że wszystkie Wasze wiadomości i gratulacje, które otrzymywałam od Was w ostatnich dniach, były dla mnie naprawdę ważne. Przepraszam, że nie na każdy komentarz odpisałam – tłumaczę się, chociaż wiem, że każda z Was to doskonale rozumie. Mogłabym tą życzliwością i ciepłymi słowami obdzielić z dziesiątkę świeżo upieczonych mam. Dziękuję Wam.